Clickbait ขยะไทม์ไลน์ที่กวาดไม่หมด

“ยายขายของเก่าส่งเขาเรียนตั้งแต่เด็ก 10 ปีผ่านไปเขากับทำแบบนี้!!”, “คิดไม่ถึง!! เพียงทำแบบนี้ก็สามารถ xxx ได้แล้ว!!” หรือ “คุณพระ!! เด็กหญิงเมื่อสิบปีก่อน ตอนนี้กลายเป็นแบบนี้ไปแล้ว ถึงกับพูดไม่ออก!!!”

พาดหัวเหล่านี้ต้องเป็นรูปแบบหัวข้อข่าวที่ชาวเน็ตไทยส่วนมากคุ้นเคยกันดีอย่างแน่นอน เราเรียกพาดหัวเหล่านี้ว่า “Clickbait” หรือก็คือเหมือนกับเบ็ดที่ล่อให้ปลาเข้าไปกัดนั่นเอง แต่ถึงคลิกเบ็ตจะไม่ได้ทำร้ายเราโดยตรงสักเท่าไร การพบเจอพาดหัวข่าวเหล่านี้ตามไทม์ไลน์ในโซเชียลเน็ตเวิร์กต่างๆ ที่ใช้งานก็สร้างความหงุดหงิดให้กับบางคนไม่น้อย ซึ่งผู้เขียนเองก็เป็นหนึ่งในนั้น

ทำไมถึงมีคลิกเบ็ต

ในการทำเว็บไซต์นั้น เราสามารถหารายได้ได้หลายช่องทาง ช่องทางหนึ่งที่เป็นที่นิยมก็คือการติดโฆษณาบนเว็บไซต์ ซึ่งการที่เจ้าของเว็บไซต์จะได้เงิน จะถูกคำนวณจากจำนวนครั้งการปรากฏของแบนเนอร์โฆษณาและการคลิกโฆษณา ยิ่งมีคนเข้าเว็บไซต์มากเท่าไร โฆษณาก็จะถูกเห็นมากขึ้น เป็นการเพิ่มรายได้ไปในตัว ดังนั้นคนทำเว็บจึงอยากให้มีคนเข้าเว็บไซต์มากๆ และบางคนก็เลือกจะใช้วิธีน่าเกลียดนี้ในการดึงดูดคนอ่าน

คลิกเบ็ตและเนื้อหาคุณภาพต่ำ

บ่อยครั้งที่หลังจากคลิกเข้าไปอ่านข่าวจากพาดหัวคลิกเบ็ตเหล่านี้แล้ว เราจะพบว่าเนื้อหาไม่ได้มีอะไรน่าสนใจเลย มิหนำซ้ำยังเจอแต่โฆษณาเต็มหน้าจอ กว่าจะเลื่อนลงไปเจอเนื้อหาที่ต้องการก็ตาลายกันพอดี และสืบเนื่องจากการอยากหารายได้ปริมาณมากๆ เว็บคลิกเบ็ตเหล่านี้จึงมีโฆษณาโผล่ขึ้นมาเต็มหน้า บางทีแค่คลิกอะไรนิดเดียวก็กลายเป็นว่าไปเปิดโฆษณาเป็นหน้าต่างใหม่เรียบร้อยแล้ว

ในส่วนของเนื้อหา ผมพบว่าเว็บจำพวกนี้มักหากินด้วยวิธีมักง่าย เริ่มด้วยการดึงดูดผู้อ่านด้วยพาดหัวหลอกล่อที่เขียนจนเวอร์วังอลังการ และการเซ็นเซอร์ภาพไว้ไม่ให้เห็นว่ามันคืออะไร ต้องเข้ามาอ่านอยู่ดี เนื้อหาภายในเว็บก็เป็นการก๊อปรูปคนอื่นมาใช้ทำเป็นข่าว ถ่ายภาพหน้าจอจากโพสท์ของคนอื่นมาเพื่อเป็นข่าวบ้างก็มี ทั้งๆ ที่เนื้อหาเหล่านี้ก็ไม่ใช่ของตนเองแต่ก็ยังนำมาหากินอย่างมักง่าย สิ่งเหล่านี้สะท้อนถึงความไร้จรรยาบรรณในฐานะ “สื่อ” ที่มุ่งหากินจากความอยากรู้ของมนุษย์

เนื้อหาที่ไม่ใช่ของตนเองกลับถูกนำมาหากินอย่างมักง่าย

นอกจากเนื้อหาที่ก๊อปปี้มาจากชาวบ้านแล้ว การปั่นกระแสถือเป็นสิ่งที่พบได้เป็นระยะ เช่น มีใครก็ไม่รู้โพสท์ข้อความขึ้นไปบนเฟซบุ๊กว่าโลกกำลังจะแตกด้วยเหตุผลอย่างนู้นอย่างนี้ เว็บคลิกเบ็ตก็สามารถจับมาเป็นประเด็น พาดหัวใหญ่โตเพื่อดึงดูดคนให้เข้ามาอ่านได้ ทั้งๆ ที่เหตุการณ์ สมมติฐาน หรือคำทำนายเหล่านั้นไม่ได้มีมูลมากพอจนควรค่าแก่การนำเสนอเลย

ร่วมกันขจัดคลิกเบ็ต

ที่เขียนมาอย่างยืดยาวทั้งหมดนี้ เหตุผลหลักๆ เลยคืออยากกำจัดหรืออย่างน้อยก็ลดจำนวนคลิกเบ็ตในโซเชียลเน็ตเวิร์กต่างๆ ลงไปให้ได้มากที่สุดครับ ผมว่ามันไม่ใช่วิธีที่ดีในการหากินเลย แน่นอนว่ามันไม่ได้เป็นการหาเงินอย่างทุจริต แต่ก็ไม่ได้เหมาะสมสักทีเดียว หรือใครอาจะพูดว่า “ก็อย่าเข้าไปอ่านสิ” ก็ได้ แต่การแสดงความคิดเห็นว่าไม่ชอบก็เป็นไปได้เช่นกันครับ

หากคุณผู้อ่านพบเจอคลิกเบ็ตอีก ก็หวังว่าเราจะไม่สนับสนุนรูปแบบเว็บไซต์แบบนั้นด้วยวิธีอย่างเช่น การไม่แชร์ต่อ ไม่คลิกเข้าไปอ่านเป็นต้นครับ หากเราร่วมกันทำแบบนี้ อย่างไรคลิกเบ็ตต้องมีลดจำนวนลงจากไทม์ไลน์ ไม่ให้เป็นที่รกหูรกตาชาวเน็ตอย่างเราๆ แล้วครับ

หมายเหตุ: บทความนี้เขียนไว้เมื่อ 14 ธ.ค. 2559